به گزارش مشرق،‌ از اواخر فروردین ماه زمزمه های از بین رفتن هیرکان پلنگ رهاسازی شده در پارک ملی گلستان شنیده شد. تا اینکه اداره محیط زیست استان گلستان دست از انکار برداشت و شایعات، تایید و تکذیب های  دو ماهه اش در دو روز گذشته تبدیل به نحوه مرگ این حیوان شد.

دو روز پیش اداره محیط زیست استان گلستان با انتشار بیانیه مرگ هیرکان را تایید کرد.

هیرکان و ورکان دو توله پلنگی بودند که دو سال و نیم پیش در اطراف شهرستان کردکوی توسط کارشناسان اداره محیط زیست این شهرستان شناسایی شدند. پس از دو سال با وجود برخی مخالفت ها مبنی بر رهاسازی آنها در طبیعت، به دلیل نگهداری و پرورش در اسارات، شهریور ماه سال 95 با نصب مسیریاب بر بدن این دو پلنگ، هیرکان در پارک ملی گلستان رهاسازی شد.

پس از رهاسازی این پلنگ، اداره محیط زیست استان گلستان تنها با ارائه یک تصویر ماهواره ای، تمامی شایعات منتشره مبنی بر مرگ این پلنگ را تکذیب کرده بود.

انتشار تصاویری از گردنبند ردیاب هیرکان، که 35 روز پس از رهاسازی آن پیدا شده، خبر مرگ هیرکان را 35 روز پس از رهاسازی از سوی محیط بانان منطقه تقویت کرد و نوک پیکان دروغگویی که تا پیش از این به سمت منتقدان و خبرنگارانی که به دنبال اخباری از زنده بودن هیرکان بودند را به سوی سازمان حفاظت محیط زیست چرخاند.

دباغیان رئیس بخش روابط عمومی محیط زیست استان گلستان، با تایید خبر مرگ هیرکان، با خودداری از مصاحبه در این رابطه، عنوان کرده است، طی روزهای آینده بیانیه ای از سوی این اداره منتشر خواهد شد.

اما ماجرای اسارت هیرکان و رهاسازی آن چه بود؟ چرا مسئولان استانی یک پروژه تحقیقاتی که در امکان شکست آن مانند همه پروژه های تحقیقاتی وجود دارد  را با پنهان کاری تبدیل به یک پروژه درغگویی کردند؟ آنطور که کارشناسان عنوان می کنند از ابتدای تصمیم به رها سازی هیرکان با اشتباهات فاحشی دنبال شد.

اولین اشتباه:

نخست آنکه پیش از تصمیم به رها سازی این حیوان مدتی نیازمند طعمه زنده است و باید در حالت اسارت از طعمه زنده استفاده کند و سپس حدود دو ماه در محل رهاسازی که برای آن در نظر گرفته شده است محصور نگه داشته شود و به نوعی با محیط آشنا شود و پس از طی این  مراحل رها سازی شود.

حتی برخی کارشناسان در این مرحله قلاده ردیاب را بر روی حیوان نصب می کنند تا حالات او را شناسایی کنند. اما اشتباه اداره محیط زیست گلستان این بود که حیوان را شتابزده  از محیط اسارت در طبیعت رها کرد.

دومین اشتباه:

انتخاب پارک ملی گلستان برای رهاسازی پلنگی که مدتها در اسارت زندگی کرده است اشتباه دوم بود چرا که هیرکان نمی توانست خود را با محیط طبیعی تطابق دهد.

پارک ملی گلستان دارای بیشترین تراکم پلنگ است و هر کارشناس و پلنگ شناسی به این نکته اذعان دارد که پلنگ موجودی قلمروطلب است و به شدت در تعارض با پلنگ های دیگر است. به همین دلیل هیرکان بخت برگشته شرایط طبیعی محیط را درک نمی کرد و همین موضوع احتمال کشته شدنش را از سوی دیگر پلنگ ها بالا می برد.

آنچنان که محیط بانان می گویند: لاشه هیرکان دریده شده است و این دریده شدن می تواند نشانه ای از درگیری او با دیگر پلنگ های ساکن گلستان باشد.

سومین اشتباه:

مدت ها خبری از داده های قلاده نصب شده بر گردن هیرکان نبود، این در حالی است که اطلاعات ماهواره ای قلاده به راحتی در اختیار کارشناسان قرار داشت. افزون بر این قلاده ای که به گردن هیرکان نصب بود تنها یک مکان یاب جغرافیایی نبود.

این قلاده می توانست نبض و دمای بدن و حتی حالت بدن هیرکان را نشان دهد، یعنی مفسران داده ها می توانستند به راحتی از وضعیت زیستی حیوان اطلاع داشته باشند.

در واقع راستی آزمایی حرف های مسئولان استانی دقیقا در همین نکته نهفته است چرا که به راحتی می توان از طریق داده های این قلاده زمان کشته شدن هیرکان را به دست آورد و دلیلی بر گمانه زنی در این زمینه وجود ندارد.

چهارمین اشتباه:

گفته می شود هیرکان در دره آلمه از سوی شکارچی ها شکار شده است. این ادعا هم کذب محض است، چراکه با وجود شرایط خاص دره آلمه حضور شکارچی در آن امکان ندارد.

در واقع با این ادعا محیط بانی زیر سوال می رود چرا که دو پاسگاه محیط بانی میرزابایلو و آلمه در این منطقه وجود دارد و از جمله مناطقی در پارک ملی گلستان است که تعداد پلنگ زیادی در آن زیست می کنند.

پنجمین اشتباه:

از همان ابتدای رهاسازی هیرکان تا زمان انتشار اخبار از بین رفتن آن تنها به مدت 30 روز داده های آن انتشار پیدا کرده است.

براساس الگوی حرکت هیرکان می توان متوجه شد، پلنگ بخت برگشته به دلیل عدم آشنایی با محل رهاسازی خود حرکت سرگردانی داشته است و احتمالا در مسیر سرگردانی اش وارد قلمرو دیگر پلنگ های منطقه شده و به احتمال زیاد از سوی آنها کشته شده است.

ششمین اشتباه:

این اشتباه را حتی می توان به عنوان اولین اشتباه مسئولان استانی عنوان کرد که باعث شد علاوه بر اتفاق ناگواری که برای هیرکان افتاد، موجب از دست رفتن اعتبار مسئولان استانی شد.

عجله در رها سازی و شوق رسانه ای شدن این رها سازی با استفاده از حضور معصومه ابتکار رییس سازمان محیط زیست بود، ماجرا از این قرار بود که مسئولان استانی می خواستند از فرصت حضور ابتکار در استان استفاده کنند و رها سازی هیرکان را یک موفقیت برای خود جلوه دهند. مدل رهاسازی عجولانه و غیر کارشناسی نشانگر این است که خبری از مشاور نبوده است و مشاور هلندی غیر متخصص نتوانسته جز قرار دادن قلاده در در اختیار مسئولان گلستانی کاری پیش ببرد.

شاید انتصاب مسئولان سیاسی در جایگاههای مدیریتی استانها بزرگترین اشتباه سازمان محیط زیست است و وقت آن رسیده که اداره محیط زیست کشور به دست متخصصان و صاحب نظران آن قرار گیرد.